رزیـن های پلی استال که پلی اکسی متیلن (POM ) نیز خوانده می شود از جمله رزیـن های مهندسی می باشند که در بخش های مختلف صنعت ، حمل و نقل ، کشاورزی ، ساختمان و غیره کاربرد فراوان دارند . این رزین ها بعلت برخورداری از خواص شیمیایی ، حرارتی ، الکتریکی و مکانیکی عالی ، در برابر بسیاری از کاربردها، جایگزین فلزات و برخی از پلاستیک ها شده اند . علاوه بر آن این پلیمرها با ساختمان بشدت متبلور ، بسیار سخت ، سفت و مقاوم می باشند . در محدوده وسیعی از شرایط محیطی از نقطه نظر دما و رطوبت خواص روان پذیری خوبی از خود نشان می دهند . بطوریکه که مقاومت در مقابل سایش آنها بالا ، ضریب اصطکاک و ارتجاع آنها پایین است . همچنین این رزین ها دارای مقاومت شیمیایی بسیار خوب در مقابل بیشتر حلال ها می باشند . از معایب پلی استال ها بالا بودن نسبی وزن مخصوص ( حدود ۴۲/۱ -۴۱/۱ ) و بالا بودن قابلیت اشتعال آنها است. این رزین های پلی استال موجب جمع شدگی ، درهم رفتگی و انقباض آنها پس از عملیات قالب گیری می شود. پلی استال ها بعنوان یکی از قدیمی ترین ترمو پلاستیک های مهندسی ، بدلیل هزینه تمام شده و تولید آن از ارزش افزوده ای برخوردار بوده و در مقابل سایر پلاستیک ها ، هنوز جانشین موفقی در بازارهای سنتی فلزات می باشند ، به همین دلیل این پلیمرها جایگزین روی ریخته شده , برنج ، آلومینیوم ، فولاد و سایر فلزات با کاربردهای نهایی گوناگون در صنایع مختلف از جمله صنایع برق ، خودروسازی و سایر صنایع کاربرد بسیاری دارد.
بزرگترین بازار مصرف این ماده صنایع الکتریکی و الکترونیکی می باشد. این ماده در ساخت قطعات الکتریکی و الکترونیکی مانند سوئیچها، دکمه های صفحه کلید کامپیوتر، تلفن، ماشین های اداری، پرینتر های کامپیوتر و غیره بکار می رود.
صنایع خودروسازی و حمل ونقل دومین مصرف کننده بزرگ این ماده می باشد. در این صنعت از پلی استال برای ساخت قطعاتی نظیر بستها، نگهدارنده ها و خارها، قاب در باز کن، قطعات برف پاک کن، لولای درب باک بنزین و اهرم قفل، بوشهای پلاستیکی بین بلبرینگ ها و غیره استفاده میگردد.
از پلی استال در ساخت قطعات مکانیکی که نیاز به مقاومت سایشی، سختی و پایداری در ابعاد مختلف نظیر چرخ دنده ها، یاتاقانها، محورها، بوشها، قرقره ها و غیره دارند استفاده می شود.
در بخش کالاهای مصرفی پلی استال در ساخت لوازم خانگی، فندک، وسایل ورزشی و سایر قطعات کوچک کاربرد دارد.
پلی استال بدلیل برخورداری از مقاومت خوب در مقابل عبور مداوم آب گرم و همچنین خواص مکانیکی و جلوه ظاهری، کاربرد بسیاری در لوله کشی و آبرسانی یافته است. از این ماده به جای فلزات در ساخت ابزارآلات و لوازمی که در ماشینهای لباسشویی، خشک کنها، فنها و غیره بکار می رود.
سایر کاربردهای پلی استال عبارتند از ساخت محصولات اکسترودری نظیر ورقها، لوله ها، میله ها و تجهیزات پزشکی مثل شیر قلب مصنوعی، پروتزهای مختلف پا، زانو و غیره.
دلایل عمده توجیهی احداث واحد تولید پلی استال
اجرای طرح پیشنهادی فوق مزایای زیادی برای علاقه مندان صنایع پتروشیمی داشته و با توجه به نوع محصول تولیدی، دارای سود قابل قبولی می باشد. مهمترین مزایای این واحد به شرح زیر می باشد:
تامین خوراک
عمده خوراک مورد نیاز واحد فرمالین ( و یا متانول به منظور تولید فرمالین )، اتیلن گلیکول و بوتانول می باشد که کلیه آنها را می توان از مجتمع های پتروشیمی فعال کشور تامین نمود.
عدم وجود واحد مشابه در ایران
تا کنون واحد تولید پلی استال رزین در ایران و منطقه خاورمیانه احداث نشده و تمامی نیازهای داخلی و منطقه از طریق واردات این محصول از کشورهای اروپایی، چین و خاور دور انجام می پذیرد. بعبارت دیگر رقیبی در بازار وجود نداشته و می توان آن را به نوعی بازار انحصاری تلقی نمود.
بازار مناسب مصرف در داخل کشور و خاورمیانه
پلی استال رزین به عنوان یک پلیمر مهندسی متعارف و شناخته شده دارای مصارف متعددی در صنایع تبدیلی بخصوص خودرو سازی می باشد. با توجه به وجود دو کارخانه معظم تولید خودرو و چندین هزار شرکت قطعه سازی در ایران و با توجه به وضعیت توسعه بازار داخلی و منطقه خاورمیانه می توان به طرح توسعه این واحد در آینده نیز امیدوار بود.
سیاست کلان مدیریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی مبنی بر توسعه زنجیره های پایین دستی متانول
در حال حاضر ۳ مجتمع داخل کشور ( پتروشیمی های خارک با ظرفیت ۶۶۰ هزار تن، فن آوران با ظرفیت ۱ میلیون تن و زاگرس با ظرفیت ۵/۳ میلیون تن) در زمینه تولید متانول فعال هستند. همچنین در طرحهای توسعه ای شرکت ملی صنایع پتروشیمی احداث ۶ طرح جدید متانول ( پتروشیمی های سبلان، دنا، آرین، پارس خاورمیانه، آرمان و ارگ شیمی پارسا) با مجموع ظرفیت ۱۰ میلیون تن در سال در دستور کار است. با توجه به وجود خوراک ارزان ( گاز متان) و قیمت متانول در بازار جهانی و نوسانات آن، شرکت ملی صنایع پتروشیمی در تلاش است تا اقدامات تشویقی جهت سرمایه گذاری در واحدهای پایین دستی متانول با هدف ایجاد ارزش افزوده بالا نماید. و به این منظور واحدهای زنجیره متانول مانند پلی استال از اولویت برخوردار است.
